Literatuur: culinaire geschiedenis en klassieke werken

Door elkaar staan hier werken over culinaire geschiedenis, van de prehistorie tot heden, en boeken die tot de canon van de culinaire historie behoren, zoals die van Brillat-Savarin, Elizabeth David en Weremeus Buning.

  • Abramson, Julia, Food culture in France (Greenwood Press, Westport en Londen 2007).
    (Franse eetcultuur) Beschikbaar op google.books,
  • Albala, Ken, (ed.), A Cultural History of Food in the Renaissance (Bloomsbury, Londen ea. 2012)
    (Geschiedenis – Renaissance)
  • Albala, Ken (ed.), The Food History Reader. Primary Sources (Bloomsbury, Londen ea. 2014).
    (Geschiedenis: aantal voorbeelden van primaire bronnen)
  • Allan, Gary, Herbs. A Global History (The Edible Series, Londen 2012)
    (Geschiedenis van kruiden)
  • Anoniem, A Baghdad cookery book (Prospect Books, Totnes 2005).
    (Geschiedenis, vertaling van een 13e eeuws Arabisch kookboek)
  • Anoniem, The good wife’s guide (Le ménagier de Paris) (Deze uitgave: Cornell University Press, Ithaca en Londen 2009, origineel 1393).
    (Geschiedenis, Middeleeuws werk hoe een huisvrouw zich moet gedragen, recepten)
  • Anoniem, Turkish cookery book (De Kan, Amsterdam 1996).
    (Geschiedenis, recepten uit het ‘Heiligdom der koks’, kookvoorschriften uit 1260)
  • Anoniem, De volmaakte Hollandse keuken meid (Deze uitgave: A.W. Sijthoff, Leiden, 1965, origineel in 1761). (Geschiedenis, handboek voor het huishouden uit de 18e eeuw, recepten)
  • Anoniem, Nieuwe vaderlandsche kookkunst (Johannes Allart, Amsterdam 1797)
    (Geschiedenis, 18e eeuw – recepten)
  • Anoniem, Vereenigingen van huisvrouwen in N.O.Indië, Menu’s en recepten (Batavia 1934, deze druk 1992)
    (Geschiedenis-Indonesië – recepten)
  • Artusi, Pellegrino, La scienza in cucina e l’arte di mangiar bene (Giunti Marzocco, Florence 1991, 111de druk, facsimile van de 1ste druk uit 1891).
    (Geschiedenis, Italiaanse keuken en achtergronden, recepten) Beschikbaar op google.books
    Nederlandse vertaling: De wetenschap in de keuken en de kunst goed te eten, het standaardwerk van de Italiaanse keuken (Skepter, Amsterdam 1995). In het Engels beschikbaar op google.books
  • Baretta, J.W. e.a., Handboek voor de slager (Universum, Amsterdam 1955).
    Beschikbaar in pdf
  • Becht-Parassin, K. en A.G. del Baere-Rovers, 150 Culinaire meesterstukjes (Becht, Amsterdam 1937).
    (Koken, begin 20e eeuw – recepten)
  • Bentley (ed.), A Cultural History of Food in the Modern Age (Bloomsbury, Londen ea. 2012)
    (Geschiedenis – 20e eeuw)
  • Berg, Joop van der, Ajoh dan neem… néém.. De Indische rijsttafel (Museumdiner, 2001).
    (Geschiedenis van de rijsttafel)
  • Berkum, N., De Hollandse tafel in Indië (J. Boorduyn & Zoon, Gorichem 1941).
    Beschikbaar in pdf
  • Bernage, Berthe, Convenances et bonnes manières (Editions Gautier Languereau, Parijs 1949).
    (Geschiedenis, Franse etiquette jaren 40)
  • Bertelsen, D., Cynthia, Mushroom. A Global History (The Edible Series, Londen 2013).
    (Geschiedenis – paddenstoelen)
  • Bocuse, Paul, De nieuwe Franse keuken (Kosmos-Z&K Uitgevers, Utrecht 1994).
    (Basiswerk van de chefkok Paul Bocuse)
  • Bocuse, Paul, De ware keuken van Frankrijk (Kosmos-Z&K, Utrecht en Antwerpen 1994).
    (Franse keuken en achtergronden, per regio)
  • Bottéro, Jean, The oldest cuisine in the world, cooking in Mesopotamia (University of Chicago Press, Chicago en Londen 2004).
    (Geschiedenis-Mesopotamië)
  • Bremzen, Anya von, Mastering the Art of Soviet Cooking. A Memoir of Food and Longing (Doubleday, Londen ea. 2013)
    (Geschiedenis – Sovjet Unie)
  • Brillat-Savarin, Jean-Anthelme, Physiologie du goût (Deze uitgave: Librairie Gustave Adam, 1948, origineel in 1825).
    (Klassiek werk over smaak) Beschikbaar op google.books
    Nederlandse vertaling: Het wezen van de smaak (Skepter, Bussum 2002). Beschikbaar in het Engels op google.books
  • Bruegel, Martin (ed.), A Cultural History of Food in the Age of Empire (Bloomsbury, Londen ea. 2012)
    (Geschiedenis – 19e eeuw)
  • Cabourdin, Guy, Le sel et son histoire (Publications université Nancy II 1981) (Geschiedenis-zout)
  • Cambornac, Michel, Plantes et jardins du Moyen Age (Hartmann éditions 1998).
    (Geschiedenis-Middeleeuwen, planten en kruiden)
  • Capatti, Alberto en Massimo Montanari, Italian cuisine, a cultural history (Colombia University Press, New York 2003).
    (Geschiedenis-Italiaans) Beschikbaar op google.books
  • Centre de recherches sur l’évolution de la vie rurale, Histoire et géographie des fromages (Actes du Colloque de Géographie historique, Caen, 1985)
    (Geschiedenis kaas)
  • Claflin, Kyri W., en Peter Scholliers, Writing food history, a global perspective (Berg, Londen-New York 2012)
    (overzicht van culinaire geschiedschrijving, in welk boek vind je wat?)
  • Collingham, Lizzie, Curry, a tale of cooks and conquerors (Vintage books, Londen 2006).
    (Geschiedenis-India, recepten)
  • Curnonsky (geselecteerd), Recettes des provinces de France (deze uitgave: Les Productions, Parijs 1962, oorspronkelijk 1930).
    (Geschiedenis, recepten-Frankrijk, per regio)
  • Dalby, Andrew en Sally Grainger, De keuken van Odysseus (Anthos, Amsterdam 2000).
    (Geschiedenis-Oudheid, Griekse en Romeinse keuken, met recepten)
  • Dam, Johannes van en Joop Wittenveen, Koks & Keukenmeiden, Amsterdamse kookboeken uit de Gastronomische bibliotheek en de Bibliotheek van de Universiteit van Amsterdam (Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam 2006).
    (Geschiedenis-Nederland, recepten)
  • Dalby, Andrew, Cheese, a global history (The edible series, Londen 2011).
    (Geschiedenis, productinformatie-kaas)
  • Darenne, Emile en Emile Duval, Traité de patisserie moderne, guide du patissier-traiteur (M. Duval, Parijs 1909). (Geschiedenis, klassiek werk voor patissiers en traiteurs)
  • David, Elizabeth, An omelette and a glass of wine (Elisabeth Sifton Books, New York 1984, eerste druk in 1952).
    (Culinair tijdsbeeld van Engeland na de oorlog) Nederlandse vertaling: Een omelet en een glas wijn (Skepter, Bussum 2002).
  • David, Elizabeth, French provincial cooking (Penguin Books, Londen etc. 1964).
    (Klassiek werk, Franse keuken jaren ’60)
    Nederlandse vertaling: De keuken van de Franse provincies (Het Spectrum, Utrecht 2002).
  • David, Elizabeth, Italian food (Deze uitgave: Penguin Books, Londen etc. 1989, origineel 1954).
    (Klassiek werk, Italiaanse keuken jaren ’50)
    Nederlandse vertaling: De authentieke keuken van Italië (Het Spectrum, Utrecht 2004).
  • Davidow, Claire S. en Ann Goodman, Pennsylvania Dutch cookbook of fine old recipes (Culinary Art Books, Gettysburg 1987).
    (Keuken van de Duitse settlers in Amerika)
  • Dekker, G., Handleiding voor slagers en vleeswarenfabrikanten (De Eendracht, Lisse 1934).
    Beschikbaar in pdf
  • Dubois, Diana, Wittebrood in rode wijn, leven en eten van Desiderius Erasmus (Dubois, Rotterdam 2006).
    (Geschiedenis-15e en 16e eeuw, aan de hand van het leven van Erasmus, recepten)
  • Dumay, Raymond, Le rat et l’abeille, court traité de gastronomie préhistorique (Phébus, Parijs 1997) (Geschiedenis-prehistorie)
  • Erdkamp, Paul (ed.) A Cultural History of Food in Antiquity (Bloomsbury, Londen ea. 2012)
    (Geschiedenis-Oudheid)
  • Escoffier, Auguste, Ma cuisine, Escoffier voor iedereen (Deze uitgave: Hes & de Graaf, Houten 2010, origineel in 1902).
    (Klassiek kookboek van de Franse keuken)
  • Escoffier, Auguste, Het kookboek van de klassieke keuken (Deze uitgave: Hes & de Graaf, Houten 2001, origineel in 1903).
    (Standaardwerk, recepten-Frankrijk)
  • Ferguson, Priscilla Parkhurst, Accounting for taste, the triumph of French cuisine (The University of Chicago Press, Chicago en Londen 2004).
    (Geschiedenis-Frankrijk) Beschikbaar op google.books
  • Fernández-Armesto, Filipe, Food, a history (Pan Books, London 2002).
    (Geschiedenis-algemeen)
  • Fernández-Armesto, Near a thousand tables: a history of food (Free Press, New York 2004).
    (Geschiedenis) Beschikbaar op google.books
  • Ferniot, Vincent, Trésors du terroir (Stock, Parijs 1996).
    (Franse eetcultuur, in regio’s)
  • Ferrières, Madeleine, Histoire des peurs alimentaires (Éditions du Seuil, Parijs 2002) (Geschiedenis/Over angst voor bepaald eten, taboe’s etc.)
  • Ferrières, Madeleine, Nourritures canailles (Éditions du Seuil, Parijs 2007) (Geschiedenis- Franse volk)
  • Flower, Barbara en Elisabeth Rosenbaum, The Roman cookery book, a critical translation of the art of cooking by Apicius (Harrap London 1958).
    (Geschiedenis-Oudheid, recepten)
  • Fraser, Evan D.G. en Andrew Rimas, Empires of food, feast, famine and the rise and fall of civilizations (Arrow Books, Londen 2011).
    (Geschiedenis, maatschappijkritiek, duurzaamheid)
  • Freedman, Paul, Food, the history of taste, (University of California Press, Berkeley and Los Angeles 2007)
  • Glerum, Jan Pieter, Aan tafel, antieke culinaire gebruiksvoorwerpen, tien eeuwen eetgewoontes, koken en tafelen (Tition, Baarn 1997).
    (Geschiedenis-Nederland, vanaf de Middeleeuwen)
  • Goldenberg, C. en M.B. van Doorne-Struwe, Recepten voor de fijne keuken der ‘s Graavenhaagsche vakschool voor meisjes (W.J. Thieme, Zutphen 1931).
    Beschikbaar in pdf
  • Gouffé, Jules, Le livre de cuisine (Librairie Hachette, Parijs 1888).
    (Klassiek werk over de Franse keuken)
  • Grant, Mark, Roman Cooker, ancient recipes for modern kitchens (Serif, London 1999).
    (Geschiedenis-Oudheid, recepten)
  • Gringoire, Th. en L. Saulnier, Le répertoire de la cuisine (Londen 1914, deze uitgave Flammarion, Parijs 1986).
    (Geschiedenis, lexicon voor koks, recepten in telegramvorm)
  • Heijeres, M.J., Het geheim van den worstmaker (1936)
    Beschikbaar in pdf
  • Heinzelmann, Ursula, Beyond Bratwurst, A History of Food in Germany (Reaktion Books, Londen 2014)
  • Heller, B., Secrets of meat curing and sausage making (Heller, Chicago 1922).
    Beschikbaar in pdf
  • Helstosky, Carol, Pizza, a global history (The edible series, Londen 2011).
    (Geschiedenis, productinformatie-pizza)
  • Hemker, H.C., geannoteerd door R. Hemker, Fin de siècle patisserie (Het Patrys, Amsterdam 2015). (Receptenschrift van banketbakker uit 1898-1899).
  • Holthausen, Henriëtte, Meisje kun je koken? (J. B. Wolters, Groningen 1961).
    (Koken jaren 60, recepten)
  • Huisken, Alma, De aardappel, alles over de pieper, met vele recepten (Contact, Amsterdam en Antwerpen 1998). (Geschiedenis, productinformatie-aardappel, recepten)
  • Jans, Hugh, Bistro Koken (Van Dishoeck, Bussum 1973)
  • Laudan, Rachel, Cuisine & Empire, cooking in world history (University of California Press, Berkeley 2013). (Geschiedenis)
  • Jager, J.L. de, Arm en rijk kunnen bij mij hun inkopen doen, de geschiedenis van Albert Heijn en Koninklijke Ahold (Tirion, Baarn 1995).
    (Geschiedenis-Albert Heijn en het supermarktwezen)
  • Janik, Erika, Apple, a global history (The edible series, Londen 2011).
    (Geschiedenis, productinformatie-appel)
  • Jobse-van Putten, Jozien, Eenvoudig maar voedzaam, Cultuurgeschiedenis van de dagelijkse maaltijd in Nederland (Sun Memoria, Nijmegen 1995).
    (Geschiedenis-Nederland vanaf de middeleeuwen)
  • Ju Lin, Hsiang, Slippery Noodles. A Cultural History of China (Prospect Books, Londen 2015)
    (Geschiedenis – China)
  • Korsmeyer, Carolyn (ed.), The taste culture reader, experiencing food and drink (Berg, Oxford en New York, 2005). (Bundel over smaak door de geschiedenis en in verschillende culturen)
  • Jones, Martin, Feast, Why humans share food (Oxford University Press, New York 2007).
    (Geschiedenis, ontwikkeling van de maaltijd als ritueel) Beschikbaar op google.books
  • Ketcham Wheaton, Barbara, De smaak van het verleden, de Franse keuken van 1300 tot 1789 (Bert Bakker, Amsterdam 1988)
  • Kelly, Ian, Cooking for kings, Antonin Carême, the life of the first celebrated chef (Walker & Company, New York 2003). (Geschiedenis-biografie over Antonin Carême (1784-1833), recepten)
  • Koopmans-Gorter, A., Het nieuwe kookboek (P. Noordhoff, Groningen 1925).
    Beschikbaar in pdf
  • Kruijswijk, Marita en Marian Nesse, Nederlandse jaarfeesten en hun liederen door de eeuwen heen (Uitgeverij Verloren, Hilversum 2006).
    (Geschiedenis-Nederland, feesten)
  • Kruyff, Lizet en Judith Schuyf, Twintig eeuwen koken en eten, op zoek naar de eetcultuur van onze voorouders (Kosmos-Z&K Uitgevers, Utrecht 1997).
    (Geschiedenis-Nederland, recepten)
  • Kruyff, Lizet en Jonneke Krans, Mozarts Menu (Pereboom, Amsterdam 2006)
    (Geschiedenis-eetcultuur eind 18e eeuw)
  • Kümin, Beat (ed.), A Cultural History of Food in the Early Modern Age (Bloomsbury, Londen ea. 2012)
    (Geschiedenis-17e/18e eeuw)
  • Kurlansky, Mark, Salt, a world history (Vintage, Londen etc. 2003).
    (Geschiedenis-zout) Beschikbaar op google.books
  • Lee, Janny van der, Ileen Montijn e.a., Het olijfolie boek, recepten, gebruik en historie (Kosmos, Utrecht 1993). (Productinformatie-olijfolie, recepten)
  • Malaguzzi, Silvia, Eten en drinken (Ludion, Gent, 2007).
    (Geschiedenis aan de hand van schilderijen)
  • Mazille, La, De goede keuken van de Périgord (Babel boeken gastronomie, 2004, oorspronkelijke uitgave 1929). (Geschiedenis-Périgordine keuken en achtergronden)
  • Meerman, Jacques, 1001 Koks, over de Arabische invloed op de Europese keuken (Mets & Schilt, Amsterdam 2005).
    (Geschiedenis-Arabische invloed in Europa)
  • Mennell, Stephen, Smaken verschillen, eetcultuur in Engeland en Frankrijk, vanaf de middeleeuwen tot nu (Uitgeverij Bert Bakker, Amsterdam 1989).
    (Geschiedenis-Engeland en Frankrijk)
  • Mesplède, Jean-François, Eugénie Brazier, un héritage gourmand (Page d’Ecriture, Lyon 2001).
    (Geschiedenis-Lyonese keuken, over ‘mère’ Brazier)
  • Molochovets, Jelena, Een geschenk voor de jonge huisvrouw, het klassieke Russische kookboek (Deze uitgave: Jan Mets, Amsterdam 1995, origineel in 1861).
    (Russische keuken en achtergronden)
  • Montanari, Massimo, A Cultural History of Food in the Medieval Age (Bloomsbury, Londen 2015).
    (Geschiedenis – middeleeuwen)
  • Montanari, Massimo, Italian identity in the kitchen, or Food and the Nation (Columbia University Press, New York 2010)
  • Montijn, Ileen, Aan tafel! Vijftig jaar eten in Nederland (Kosmos, Utrecht 1991).
    (Geschiedenis-Nederland)
  • Muusers, Christianne, Pauwen en Pasteien, een middeleeuwse maaltijd, de originele recepten en bewerkingen (Coquinaria, Hilversum 2003).
    (Geschiedenis-Middeleeuwen, recepten)
  • Nannings, J.H., Brood- en gebakvormen en hunne beteekenis in de folklore (Zaandam, 1932).
    (Geschiedenis, Nederland)
  • O’Connor, The Never-Ending Feast. The Antropology and Archeology of Feasting (Bloomsbury, Londen ea 2015)
    (Geschiedenis/antropologie/archeologie van feesten in Europa, Midden-Oosten en Verre Oosten)
  • Parasecoli, Fabio, Al Dente, A history of Food in Italy (Reaktion Books, Londen, 2014).
  • Quellier, François, La table des Français, une histoire culturelle (XVe-XIXe siècle), (Presses Universitaires de Rennes/Presses Universitaires François Rabelais, Rennes/Tours 2007)
  • Reinders, Pim, Een coup speciaal, de wereldgeschiedenis van het consumptie-ijs (L.J. Veen, Amsterdam en Antwerpen, 1999).
    (Geschiedenis-ijs)
  • Het Rijk der vrouwen, De goede keuken, compleet culinair handboek (Helios/Teleboek, Antwerpen en Amsterdam). Deel 1 t/m 6.
    (Basiskookboek voor de Belgische keuken)
  • Roberts, Jonathan, Cabbages and kings, the origins of fruit & vegetables (HarperCollins, Londen 2001).
    (Geschiedenis-groente en fruit)
  • Rowley, Anthony, À table! La fête gastronomique (Découvertes Gallimard, 2004).
    (Geschiedenis-Frankrijk, feesten)
  • Rousseaux, Eric, Le goret, la truie et les petis cochons (Geste Editions,La Crèche 2004)
    (Geschiedenis-varkenshouderij door de eeuwen heen)
  • Rubel, William, Bread, a global history (The edible series, Londen 2011).
    (Geschiedenis, productinformatie-brood)
  • Scappi, Barolomeo, Koken voor kardinalen, het kookboek van de Renaissance (vertaald door Ike Cialona) (Athenaeum, Amsterdam 2015)
    (Geschiedenis, Renaissance)
  • Scheepmaker, Anne, Koken voor Napoleon (BZZTöH, ‘s-Gravanhage 1989).
    (Geschiedenis, culinaire voorkeuren van historische figuren, recepten)
  • Schellingerhout, Judith en Hennie Franssen-Seebregts (ed.), De culinaire kruidentuin van het openluchtmuseum, geschiedenis en gebruik van kruiden in de oudnederlandse keuken, met bijzondere recepten (Trion, Nederlands openluchtmuseum, Baarn 1994).
    (Geschiedenis-kruiden, Nederland, recepten)
  • Serventi, Silvano en Françoise Sabban, Pasta, the story of a universal food (Colombia Press University, New York 2000). (Geschiedenis, productinformatie-pasta)
  • Silvani, Paul, Cuisine Corse d’antan (Albiana, Ajaccio 2005).
    (Geschiedenis-Corsicaanse keuken en achtergronden)
  • Sing, Phia, Traditional recipes of Laos (Deze uitgave: Prospect Books, Devon 2000, origineel 1981).
    (Geschiedenis-Laotiaanse keuken en achtergronden)
  • Smith, Andrew F., Potato, a global history (The edible series, Londen 2011).
    (Geschiedenis, productinformatie-aardappel)
  • Tebben, Maryann, Sauces. A Global History (The Edible Series, Londen 2014).
    (Geschiedenis van sauzen)
  • Varriano, John, Taste and temptations, food and art in Renaissance Italy (University of California Press, Berkeley etc. 2009).
    (Geschiedenis-Italië, Renaissance)
  • Veer, van ‘t, Annie, Oud-Hollands kookboek (Spectrum, Utrecht en Antwerpen 1966)
    (Geschiedenis-Nederland – recepten)
  • Velten, Hannah, Milk, a global history (The edible series, Londen 2010).
    (Geschiedenis, productinformatie-melk)
  • Verhoeven, Carolien (ed.), Alleen de geur blijft hangen, herinneringen aan een eetmoment (Migg Media Producties, Sneek en Culinair historisch kookmuseum De Vleer, Appelscha 2007).
    (Geschiedenis-Nederland, recepten)
  • Villiers, S.J.A. de, Kook en geniet (Deze uitgave: Human & Rousseau, Kaapstad en Johannesburg 1996, origineel in 1951). (Geschiedenis-Zuid-Afrikaanse keuken en achtergronden)
  • Wannée, C.J., Kookboek van de Amsterdamse huishoudschool (H.J.W. Becht, Amsterdam 1916, 4e druk).
    (Koken begin 20e eeuw-Nederlands, recepten)
  • Werumeus Buning, J.W.F., 100 avonturen met een pollepel (H.J.W. Becht, Amsterdam 1939).
    (Geschiedenis, koken jaren 50, recepten)
  • Wiersma, Anja, Thee voor dummies (Pearson 2013)
    (Geschiedenis, cultuur, gebruik van thee)
  • Wilk, Richard, Home cooking in the global village, Caribbean food from Buccaneers to ecotourists (Berg, Oxford en New York 2006).
    (Geschiedenis-ontstaan en ‘uitvinding’ nationale keukens)
  • Willebrands, Marleen, De eerlijke keuken anno 1785 (Mooi Limburgs Boekenfonds 2008)
    (Geschiedenis-Limburg, recepten)
  • Wittop Koning, Martine, Eenvoudige recepten (Nijgh & van Ditmar, Rotterdam 1944).
    Beschikbaar in pdf
  • Wrangham, Richard, Koken, over de oorsprong van de mens (Nieuw Amsterdam, Amsterdam 2009).
    (Impact van vuur/koken op de geschiedenis van de mens)  In het Engels beschikbaar op google.books
  • Wright, Clifford A., A Mediterranean feast, the story of the birth of the celebrated cuisines of the Mediterranean, from the merchants of Venice tot the Barbary Corsairs (William Morrow and Company, New York 1999).
    (Geschiedenis-Middellands Zeegebied)
  • Young Lee, Paula, Game. A Global History (The Edible Series, Londen 2013)
    (Geschiedenis van wild)
  • Zwaan-van Diggelen, Prisca, Keuke-boek van Maria Philippina Schrijver, anno 1752 (2013, online te bestellen:www.keuke-boek.nl) (Recepten van een gegoede Amsterdamse familie aan de Herengracht)

Op 17 maart 2025 start een nieuwe cursus culinair/wijnschrijven. Intensieve, persoonlijke begeleiding op je eigen niveau en helemaal op maat, gericht op jouw doelen. Klik hier voor informatie.