watergruwel
Ach, ach, de huishoudschoolleraressen van vroeger. Zij hebben wat er aan goed eten bestond grondig om zeep geholpen, zo tussen 1890 en 1960, met hun fantasieloze zuinigheidscultus. Margarine in plaats van boter, kruiden de deur uit, soberheid troef. Dat klopt. Maar je moet er geen complottheorie op loslaten. Elk land krijgt de kookleraressen die het verdient.
Nog altijd is Nederland in de greep van strenge juffen als het om eten en koken gaat. De juffen van het Voedingscentrum, van de Hartstichting, van Becel maken de dienst uit. Het populairste ‘culinaire’ programma is de Smaakpolitie, die in tegenstelling tot wat de naam suggereert niet controleert op smaak, maar op viezigheid. Rust, regelmaat en reinheid is een algemeen trekje van de bewoners van onze vochtige dreven, lekker past daar niet in.
Zoals sommigen strijden tegen het water, zo strijd ik tegen het culinair zwaarmoedige. Ik brand dagelijks een kaars op het huisaltaar voor sinte Hedonia en probeer met haar steun wat luchtigheid te brengen in ons culinair gezien benepen landje.
In het kader van de aandacht voor onze zwaarmoedige culihistorie vraag ik aandacht voor het evenement ‘Proef het Openluchtmuseum’, dit (inmiddels voorbije) weekend in Arnhem, waar het Nederlandse eten van de afgelopen 150 jaar centraal staat. Voor wie het proeven van producten en oud-Hollandse hapjes alleen niet voldoende serieus vindt zijn er echte lezingen (www.openluchtmuseum.nl), waar je je voor kunt opgeven.
Een fris ouderwets nagerecht: watergruwel. Laat je niet afschrikken door dat ‘gruwel’; in 1916 schreef J.C. Wannée (ja ja, huishoudschoollerares) het nog als gruel, wat nog steeds in het Engels bestaat als ‘dunne pap’.
Het lastigste ingrediënt op aan te komen is gort. Ik moest ervoor naar de natuurvoedingswinkel, bessensap en krenten had de supermarkt.
Parelgort moet 12 uur weken, snelkook kan zo in de pan. Kook de gort 1 uur met het zout en de citroenschil in de halve liter water. Voeg de suiker en de krenten toe en kook nog zachtjes een half uur. Verwijder de citroenschil en schenk het bessensap in de pan. Je kunt het warm of koud eten, maar nu lijkt gekoeld me meer op zijn plaats.
Watergruwel voor 4:
50 gram snelkookgort of parelgort
1/2 liter water
minisnufje zout
stuk citroenschil
100 gram suiker
75 gram krenten of rozijnen
3 dl bessensap
Op 3 november 2025 start een nieuwe cursus culinair/wijnschrijven. Intensieve, persoonlijke begeleiding op je eigen niveau en helemaal op maat, gericht op jouw doelen. Klik hier voor informatie.
2 reacties op “Recept watergruwel”
In Antwerpen koop je gort heel voordelig in de Turkse winkeltjes. Veel goedkoper dan bij de speciaalzaak of de speciaalstand in de supermarkt!!
Vanmorgen bij Plus parelgerst gekocht, ik wist niet dat er ook ongepalde parelgort bestond. Het meisje dat me hielp had nog nooit van watergruwel gehoord (arm kind). Zo lang ik me kan herinneren stond dit gerecht op mijn lijstje voor mijn verjaardagseten. Maar dan wel warm, want ik ben in januari jarig. Gelukkig kende mijn vrouw het ook, maar dan koud (zij is in maart jarig). Deze week staat het dus weer op het menu. Lang geleden (zeker 35 jaar) ben ik het een keer kant en klaar tegegngekomen in een supermarkt in Groningen; niet slecht, maar het haalde toch niet bij de zelf gemaakte versie.