Groentegerechten

Recept aardappels uit Litouwen

Een aantal jaar geleden organiseerde de werkgroep aardappelen van Slow Food een proeverij in het Amsterdamse Hiltonhotel. Niet dat ze de zalen daar kunnen betalen, maar directeur Roberto Payer is zelf een fervent lid van de vereniging; hij gaf zelfs een van de lezingen. De door de leden zelf in de hotelkeuken gekookte aardappels werden chique in zilveren schalen gepresenteerd, waarna de bezoekers op proefformulieren hun mening konden geven over biologisch, biologisch-dynamisch en regulier geteelde Agria- en Ditta-aardappelen. De uiterst professioneel verwerkte uitslag van de proeverij staat op www.slowfood.nl onder ‘werkgroepen’. Maar de conclusie kan ik alvast vermelden: de ekopiepers, de biologische dus, wonnen dik, op afstand gevolgd door de biodynamische en daarna de reguliere. De teeltwijze had in dit geval meer invloed dan het ras, meer invloed ook dan het verschil tussen vastkokend en iets kruimig.

Ik kreeg die middag van een gewaardeerde collega twee kookboeken die ze had meegebracht uit Letland en Litouwen. De recepten uit Letland zijn wat je verwacht van een Oost-Europees land, met veel zure room, kummel, kool en dat soort zaken. Maar het Litouwse boek valt op door het hoofdstuk over aardappels. Twintig van de honderd pagina’s gaan erover, 83 recepten in totaal! De meeste komen nauwelijks verder dan wat Van Goghs aardappeleters op tafel hadden staan. Want waar de 19de-eeuwse armen hun piepers aten met azijn en soms wat spekvet, nemen de Litouwers ook niet veel meer dan zuurkoolsap, uien, rode biet vanwege de kleur, of wat zelf gezouten of gedroogde paddestoelen. Wat dacht je van een saus van roggemeel en gedroogde appel die zijn smaak krijgt door hem twee etmalen bij kamertemperatuur te laten vergisten? Er is ook een saus voor bij de aardappels van… aardappels. Kookwater, geprakte aardappel, rauwe fijngehakte ui en dille zijn de ingrediënten. De tekst vermeldt dat dit in de Dzūkijastreek gegeten wordt met gepofte aardappels, als namiddagsnack.

Van de wat rijkere recepten heb ik deze geprobeerd: aardappelgratin met gedroogde paddestoelen. Het recept vraagt om gedroogd pepermuntblad, maar dat lijkt me een vertaalfout (het boek is in het Engels). Anders hebben de Litouwers wel een heel vieze smaak; je kunt dan net zo goed wat tandpasta door het gerecht roeren.

 

Aardappelgratin met gedroogde paddestoelen

Voor 4 personen:

20 gram gedroogd eekhoorntjesbrood

1 kg vastkokende aardappels

handjevol verse munt, fijngehakt

100 gram doorregen spek, in reepjes

beetje olie

2 uien, fijngehakt

2 eieren

2 dl zure room

 

Week de paddestoelen een kwartier in een beetje warm water. Verwarm de oven op 180 °C. Schil de aardappels en rasp ze grof. Giet het teveel aan losgekomen vocht weg. Meng de piepers met de munt, zout en peper. Bak het spek in een drupje olie tot het kleurt, voeg de uitgeknepen paddestoelen en de uien toe en bak die laatste glazig op niet te hoog vuur, onder een deksel. Meng met de aardappels en de losgeklopte eieren en doe alles in een ingevette ovenschaal. Bak ongeveer een uur in de oven. Roer de zure room los en serveer erbij.

 

 

Deze Volkskeuken werd eerder gepubliceerd, op 15 oktober 2004.

 

Op 17 april 2025 start een nieuwe cursus culinair/wijnschrijven. Intensieve, persoonlijke begeleiding op je eigen niveau en helemaal op maat, gericht op jouw doelen. Of doe op maandagavond 28 oktober mee met de workshop Kookboek Maken! Klik hier voor informatie.

 

 

Eén reactie op “Recept aardappels uit Litouwen

  1. Wikipedia: "Tussen de volkstelling van 2001 en die van 2011 is de bevolking gedaald van 3,48 miljoen naar 2,98 miljoen inwoners. Dit werd veroorzaakt door emigratie naar West-Europa, aldus het Litouws Bureau voor de Statistiek."
    Ik gok dat het lokale eten daarin ook een rol speelt…

Laat een antwoord achter aan MaxG Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.