Let wel, het zal elders ook wel gebeuren. Maar de Zaanstreek is waar ik woon, erger, waar ik geboren en getogen ben en dus valt het me op: er heerst culinair elan. Vonkjes in de lucht. De gastronomische handelsgeest is vaardig geworden over de bewoners van de dras boven Amsterdam! Restaurant De Hoop Op d’Swarte Walvis heeft ‘de hoop op’ laten varen en is doorgeschakeld naar modern hoofdstedelijk eten, met sharing en de hippe rest. Daarbij gebruiken ze allerlei nieuwe Zaanse ingrediënten, voedsel en drank. Brouwerij Hoop (zelfde eigenaar als De Walvis –  dus dáár is de Hoop heengegaan!) in Zaandijk maakt bijvoorbeeld fantastische bieren als Kaper en Bleke Nelis. Die kun je drinken, maar ook in gerechten verwerken, zoals Walviskoks Lars Jongejans en Raymond de Groot doen.

De oesterzwammetjes op de borden bij de Walvis komen van Jack Wink van Zaanse Zwam, die koffieprut van de lokale horeca verzamelt en daar zijn paddenstoelen  op kweekt. Van de Zaanse sambals vind ik de gewone, fris zoetzuur met kemirinootjes en kentjoer, oprecht verrukkelijk (en hoogst on-Indonesisch, soit). Die met cacao is een vergissing, maar ja, in de Zaan draait alles om cacao. Hier is nog altijd de grootste verwerkende industrie van Europa gevestigd, met dien verstande dat ze de bonen roosteren, malen en weer afvoeren. Chocola maken ze er niet van, behalve good old Verkade natuurlijk, die echter de productie allang elders heeft gehuisvest. En wacht, sinds kort is de Euforij op de markt met heuse Zaanse Chocolade. Hoe dan ook, het een reden om door allerlei nieuwe Zaanse zaken cacao te roeren, vrijwel altijd met ongelukkige resultaten. Yaya Kombucha doet dan dan weer niet – hoera! – en houdt het bij zalig lichte bruisdranken van gefermenteerde thee. Die met gember is een wonder van pit, het felle van de verse wortel geeft het beetje zoet exact het juiste tegenwicht.

De Zaanstreek is het oudste industriegebied van Nederland. Hier stonden (en staan) de molens die de op Amsterdam aangevoerde producten verwerkten in de 17^een 18^eeeuw, waarna stoommachines het overnamen. Vandaar die cacao. Vandaar Duyvis en Honig en Lassie. Albert Heijn heeft er zijn hoofdkantoor en Ahold-dochter Marvelo brandt er de eigen koffie. Maar er is veel meer. De kroketten van Van Dobben komen uit een Zaanse fabriek. Net als de hummus en andere Midden-Oosterse spullen van Maza.

Het Hembrugterrein aan het Noordzeekanaal – bijna Amsterdam – is een broedplaats van ideeën. Een stel kunstenaars (wie kan er nog van kunst leven?) blikt er als Coco Conserven gerechten die in door inblikken juist lekkerder worden: rillettes van wilde gans, ribollita en Italiaanse ragù. Die ik trouwens nog niet heb geproefd. Voorts is er Yada Yada, de bruisende markt die immer dicht bleek als ik er langs ging. Binnenkort nog maar eens proberen: vrijdag, zaterdag en zondag vanaf 16 uur.

Kortom, kom allemaal lekker in de Zaanstreek wonen! (Amsterdam is om de hoek.)