Overbodig, ergerlijk of vermakelijk? Ik kreeg een boekje over etiquette opgestuurd, ‘Hoe Eet Ik Een Kreeft’ (uitgeverij Tiem, 12,50). Het gaat om een vertaling van de ‘Butler’s Guide to Table Manners’ van Nicholas Clayton. Butler, ja precies. Een fraai vormgegeven paperbackje, daar niet van. Maar ik kan niet kiezen of ik mijn oprijzende nekhaartjes serieus moet nemen of hartelijk om het boek moet lachen. Het gaat mank om een paar redenen. Allereerst is het te Brits. Bij asperges bijvoorbeeld wordt ervan uitgegaan dat die groen zijn. Hoewel… ‘er bestaat een dikkere, witte variant die in Europa wordt verbouwd, soms tussen de rijen hopplanten in Beieren.’ Aha.
Wijnadviezen zijn archaïsch en dus Frans: drink bij kreeft Chablis of Muscadet. En er staat nonsens in, zoals over slakken die vaak zand zouden bevatten; ‘pas op uw gebit’! Bovenal echter is het boek pedant. Bedoeld als ‘leuk persoonlijk’ slaat het zelfs door naar gênant, vooral als Clayton over de uit de wc-pot opstijgende geur van asperge-urine verhaalt, of je ‘veel geluk ermee’ toewenst als je met stokjes wilt eten, want ‘persoonlijk kan ik niet met eetstokjes omgaan.’ Na lezing weten we dat hij niet van slakken houdt, dat hij David Niven de hand mocht schudden, en dat hij bij oesters een glas Guinness prefereert. Nah, und?
Heel erg handig om te weten dat de Britse etiquette veronderstelt dat je in het buitenland (waar is dat?) de ober nooit in zijn eigen taal moet aanspreken, ‘tenzij u die vloeiend spreekt’. Dus daar komt het door! Ook zeer fraai: doperwtjes moet je of door ander eten heenprakken, of ze op de bolle kant van de vork wurmen. De tanden van de vork moeten sowieso altijd naar beneden wijzen. Bij ons in 1948 afgeschaft, maar niet achter Het Kanaal, blijkbaar.
Overbodig, ergerlijk of vermakelijk? Alledrie tegelijk. Laten we maar gaan eten. Gisteren een Spaansig aardappelstamppotje gemaakt. Bij braadworst – ander varkensvlees mag ook. Kook de aardappels gaar met zout. Fruit de uien met de knoflook in veel olijfolie – Spaans! – goudgeel of iets verder. Bak halverwege de chorizo mee. Voeg de tomaat en aardappel toe en druk stuk. Bak op hoog vuur, zodat er nog wat meer bruin komt. Wie wil, kruid met tijm of iets anders.
Eten met je vork ondersteboven, dat spreekt.
Spaans stamppotje
Voor 4 personen
1 kg aardappels, met schil, in stukken
1 flinke ui, grof gesneden
2, 3, 5 tenen knoflook, grof gesneden
1 dl olijfolie
10 cm chorizo, in kleine blokjes
3 smaaktomaten, in kwarten